21 Şubat 2022 de Rusya, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Donetsk and Luhansk ayrılıkçı bölgesi cumhuriyetini tanıdığını resmi olarak bildirdi. 24 Şubat 2022 erken saatlerinde de Rus askeri birlikleri Ukrayna’ya girdiler.
Bu sürece nasıl gelindiği kısaca özetlenmek istenirse; 2014 yılında Kırım’ın Rusya tarafından işgali ve Donbas bölgesinde ayrılıkçı birliklerden oluşan bir özerk yapımın oluşması sürecin yakın tarih başlangıcı idi. 2015 de Rusya, Ukrayna ve Avrupa’nın katılımıyla imzalanmış olan 13 maddelik Minsk anlaşması yapılmış fakat bu anlaşmayı bütün taraflar kendi yorumladıkları şekilde uygulamaya almak istediklerinden, bir türlü yürürlüğe girememiştir.
Son zamanlarda Rusya’nın Ukrayna’ya Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu tanıması ve Minsk anlaşmasını uygulamaya koyması talebi karşılık bulmamıştır. Rusya ilaveten NATO’nun Ukrayna’yı birliğe almaması ve 1997 yılı sonrası NATO’ya katılan ülkelerden ( Romanya, Bulgaristan, Polonya gibi), NATO birliklerinin çekilmesi talebi de karşılık bulmaması ve hatta NATO birliklerinin doğu avrupada daha da artış göstermesi sonucu, yukarıda anlatıldığı gibi savaş başlamış oldu.
2020 yılı başından itibaren hakim olan pandemi ile mücadelenin getirdiği alışılagelmişin dışındaki sosyo-ekonomik karmaşanın bir sonucu olarak, 2021 ikinci yarısından itibaren enerji ve emtiya fiyatları ile birlikte, konteyner ve kuruyük navlunları ve dünya genelinde enflasyon çok hızlı bir yükseliş göstermişti. Üzerine bir de savaş gerilimiyle birlikte petrol ve gaz fiyatları zirveyi test etti.
Rusya ve Ukrayna’nın dünya enerji ve emtiya piyasasındaki rolünü kısaca özetlersek; Rusya günlük 10,04 mbpd petrol üretimiyle toplam dünya üretiminin %10,02 sini, 761 Bcm gaz üretimiyle dünya üretiminin %18,5’unu temsil etmektedir. Ukrayna ve Rusya yıllık 36 milyon ton buğday ithalatıyla, dünya genelinde %30’luk bir pay yakalamıştır. Özellikle Türkiye’nin de alıcı olarak başını çektiği, kimyasal gübre üretiminin ham maddesi olan amonyak (ammonia) ihracatının da %20 si Rusya’nındır.
Petrol ve gaz fiyatlarındaki yükseliş, Rusya’ya Avrupa ve ABD nin yaptırım kararlarıyla ki özellikle SWIFT sisteminden çıkarılmasının kesinleşmesi sonrası iyice belirgin hale geldi. 2 Mart 2022’de brent petrol 110 usd ile trade edilmesiyle 2014’den beri en yüksek seviyesini test etmiş oldu. Avrupa doğaz gaz fiyatlarında da %60’a varan yükselmeler görüldü. Almanya’da doğal gaz 194 euros a megawatt-hour olarak trade edildi.
Avrupa toplam gaz ithalatının %36’sını Rusya’dan yapmaktadır.